Verzorgend wassen

Medewerker thuiszorgteam Julianadorp bij mevrouw thuis
Een gesprek met zorgorganisatie Omring

De kwaliteit van ouderenzorg verbeteren: verzorgend wassen bij Omring

Zorgorganisatie Omring en VGZ werken samen aan ‘de beste zorg dichtbij’ voor ouderen met een vorm van dementie, lichamelijke zorgvraag of chronische ziekte in Noord-Holland Noord. Uit deze alliantie zijn al meerdere succesvolle vernieuwingen gekomen die helpen om de kwaliteit van leven en zorg te vergroten. Eén daarvan is verzorgend wassen. "Al snel bleek dat onze cliënten én zorgmedewerkers verzorgend wassen als zeer prettig ervaren. Ook in andere opzichten biedt deze nieuwe werkwijze grote voordelen bij alle betrokkenen." Een projectleider bij de zorgorganisatie. 

Zorgorganisatie Omring biedt al meer dan 100 jaar zorg en ondersteuning aan mensen in West-Friesland, de kop van Noord-Holland en op Texel: in de thuisomgeving en in 14 woonzorglocaties. Een team bedenkt en implementeert nieuwe concepten of past bestaande concepten aan om de kwaliteit van ouderenzorg te verbeteren.

Zo wil zorgorganisatie Omring kansen en mogelijkheden benutten om de zorg beter en slimmer in te richten. Verzorgend wassen is hier een mooi voorbeeld van. Uit onderzoek blijkt dat dit voor cliënten en medewerkers minder belastend is dan de traditionele wasmethode.

Verantwoord fysiek contact

Verzorgend wassen is wassen, huid verzorgen en afdrogen in één handeling. Met speciale wegwerpwashandjes en -doekjes die voor pH-neutrale reiniging zorgen. Hier komen geen waskommen, water en handdoeken meer aan te pas. Dit maakt deze methode zeer geschikt voor alle ouderen, maar zeker de kwetsbare ouderen die niet kunnen douchen, pijnklachten hebben of snel vermoeid zijn.

De projectleider hoorden van MeanderGroep dat ze hier positieve ervaringen mee hadden en wilden het zelf uittesten. "Toen kwam corona en daarmee ook de zoektocht naar oplossingen voor verantwoord fysiek contact. Hier bleek verzorgend wassen ook een rol in te kunnen spelen. Daarom hebben we besloten om het in één keer organisatiebreed uit te rollen."

Onderbouwing

Wassen is één van de alleroudste handelingen in de ouderenzorg. De werkwijze veranderen kan voor weerstand zorgen door de vrees dat dit afbreuk doet aan de eigen regie van de cliënt. Daarom moet verzorgend wassen doordacht worden ingevoerd. Te beginnen met een goede onderbouwing van de voor- en nadelen.

Verzorgend wassen kan veel tijd besparen, maar wat dit precies oplevert hangt af van de keuzes die de organisatie maakt over de besteding van de vrijgekomen tijd. Je kunt deze ook gebruiken om de cliënt meer aandacht te geven, zodat hij of zij meer ontspannen is. Op het gebied van kwaliteit is de afname in fysieke belasting het grootst bijkomende voordeel. Voor de cliënt geldt dat minder aanraking met zeep en water goed voor de huidkwaliteit is, die is bij veel ouderen namelijk kwetsbaar.

Was- en douchebeleid

Het verzorgend wassen vraagt een andere manier van werken. De zorgorganisatie vroeg thuiszorgteams en verpleegkundigen wat ze ervan zouden vinden om dit uit te proberen. 90% van de medewerkers reageerden direct enthousiast. Velen van hen kenden het product al uit de ziekenhuiszorg.

Daarna heeft zorgorganisatie Omring nieuwe richtlijnen uitgewerkt en de voortgang maandelijks in de nieuwsbrief of in een mail besproken. De heldere communicatie en korte lijnen hebben enorm geholpen om het project tot een succes te maken. Wat volgens de projectleider ook hielp, waren de goede afspraken met de zorgverzekeraar over de financiering en met de leverancier over de bevoorrading.

Optimale hygiëne

In april 2020 startte Omring met de nieuwe richtlijnen en de implementatie van verzorgend wassen. "De reacties van onze cliënten en zorgmedewerkers waren overwegend positief. We hoorden bijvoorbeeld van medewerkers dat zij minder last van hun rug en armen hadden doordat ze minder hoefden te tillen, draaien en kantelen.

Er is geen gesjouw meer met waskommen en je hoeft de kommen en washandjes niet te reinigen. De gebruikte washandjes worden na gebruik direct weggegooid. Je hebt dus ook geen zorgen meer over cliënten die washandjes op de verwarming bewaren en bij de tweede wasbeurt verkeerd om gebruiken. Hierdoor is de kans op kruisbesmetting aanzienlijk kleiner dan bij traditioneel wassen. De milieubelasting is ongeveer hetzelfde omdat je bij de traditionele manier van wassen veel water gebruikt en er zeepresten in het water achterblijven."

Huidkwaliteit

De cliënten van Omring ervaren het verzorgend wassen als comfortabel, ontspannend en verfrissend. Het gaat sneller en gemakkelijker, waardoor zij minder lang in een ongemakkelijke houding liggen en minder draaimomenten moeten ondervinden.

"De huidkwaliteit verbetert, de huid wordt soepeler en er is minder kans op wondjes. Dit biedt extra voordelen zoals het gemakkelijker kunnen aantrekken van steunkousen. Ook wordt wondzorg vaker voorkomen. Cliënten kunnen op twee manieren worden bevoorraad met pakketjes van Swash: door de thuiszorg vanuit het wijkgebouw of ze ontvangen de pakketjes zelf thuis aan de deur."

Comfortabeler in minder tijd

"Verzorgend wassen wordt als een volwaardige wasbeurt gezien", concludeert de zorgorganisatie. Sommige cliënten vinden het zelfs prettiger dan het wassen met water, zeep en een handdoek. Er zijn ook cliënten die hierdoor langer zelfstandig kunnen blijven wassen.

Ook blijkt dat cliënten die gedeeltelijk assistentie nodig hadden bij het wassen nu meer zelf doen. De cliënt wast bijvoorbeeld zelf het bovenlichaam en gezicht, en krijgt hulp bij de moeilijk bereikbare lichaamsdelen. "Bovenal vinden onze cliënten het fijn om snel schoon, fris en ontspannen de dag te kunnen beginnen."
 

De voordelen van verzorgend wassen

  • Het is beter voor de (kwetsbare) huid

  • Minder fysieke belasting voor zorgverleners

  • De wasbeurt wordt als minder vermoeiend, pijnlijk en ongemakkelijk ervaren

  • Er komt tijd vrij voor kwaliteit van zorg

  • Een potentiële tijdwinst van gemiddeld 5-8 minuten per wasbeurt 

  • Afname van de voorbereidings- en afrondingstijd

  • Optimale hygiëne